Lan hạc vỹ - Đặc điểm, cách trồng và ứng dụng trong đông y

Lan hạc vỹ (Hoàng thảo hạc vỹ, Dendrobium aphyllum) là loài lan rừng thân thòng có màu sắc dịu dàng, hương thơm nhẹ nhàng, sai hoa, dễ trồng và chăm sóc.

Lan hạc vỹ (Hoàng thảo hạc vỹ, Dendrobium aphyllum) chắc hẳn là một cái tên quá đỗi quen thuộc với những ai yêu thích lan rừng đúng không nào? Chúng không chỉ được biết đến nhờ vẻ đẹp dịu dàng, hương thơm nhẹ nhàng mà còn rất dễ trồng, dễ chăm sóc, không đòi hỏi kỹ thuật quá phức tạp.

Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về lan Hoàng thảo Hạc Vỹ thì đừng bỏ qua nội dung được hoa lan rừng chia sẻ trong bài viết dưới đây nha. Đảm bảo bạn sẽ thành công với loài lan này trong lần thử đầu tiên cho mà xem!

Thông tin chung về lan hạc vỹ

Lan Hạc vỹ là một loài lan rừng thân thòng.

Lan hạc vỹ có tên khoa học là Dendrobium aphyllum, thuộc chi lan Dendrobium, chúng có nhiều tên gọi khác nhau như lan hạc vỹ thiên cung, hoàng thảo hạc vỹ, lan đại ý thảo,...

Hạc vỹ là loài lan bản địa mọc tự nhiên ở trong những khu rừng nhiệt đới ở châu Á, cụ thể như:

• Việt Nam: Phân bố ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Nghệ An, Thanh Hóa,...
• Lào, Campuchia, Thái Lan là nguồn cung lan hạc vỹ phổ biến nhất trên thị trường.
• Trung Quốc, Ấn Độ, Nepal,...

Trước những năm 2000, ở Việt Nam chủ yếu phổ biến dòng lan hạc vỹ rừng. Đến sau năm 2005, dòng lan hạc vỹ Lào, Thái Lan trở nên phổ biến và được yêu thích hơn cả nhờ việc dễ thuần, dễ trồng và chăm sóc.

Lan hạc vỹ có mấy loại?

Hiện nay, lan hạc vỹ được chia làm nhiều loại khác nhau, tùy vào nguồn gốc, ngoại hình. Dưới đây là một số loại lan hạc vỹ phổ biến nhất, cùng tìm hiểu thêm nhé.

Lan Hạc vỹ Việt

Một giò lan hạc vỹ Việt với những chùm hoa đang nở rộ.

Là loại lan hạc vỹ bản địa của Việt Nam, thường được khai thác tự nhiên từ những khu rừng thuộc tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La,...Đây là một trong những dòng hạc vỹ được ưa chuộng nhất nhờ sở hữu thân mảnh, nhỏ, hoa có màu trắng tím, thơm nhẹ.

Lan Hạc vỹ Thái

Hạc vỹ Thái với hoa có màu sắc nhạt hơn, ít thơm hơn.

Là dòng Hạc vỹ được nuôi cấy mô công nghiệp tại Thái Lan. Chúng có đặc điểm là phát triển nhanh, dễ trồng, dễ kiểm soát sâu bệnh. Tuy nhiên hoa sẽ nhỏ hơn và không thơm bằng dòng hạc vỹ rừng.

Lan Hạc Vỹ Lào

Hạc vỹ Lào với những bông hoa to, đẹp.

Là dòng Hạc vỹ được nhập trực tiếp từ Lào, hiện nay rất phổ biến trên thị trường Việt Nam. Có đặc điểm là thân to, khỏ, lá dày hơn, hoa có màu tím hồng đậm, hoa to và rất sai hoa. Bên cạnh đó dòng lan này còn rất dễ trồng, thích hợp với người chưa có nhiều kinh nghiệm.

Lan Hạc vỹ đột biến

Lan hạc vỹ Thiên cung với màu sắc siêu đẹp mắt.

Là dòng Hạc vỹ đột biến nhờ lai tạo hoặc chọn lọc trong tự nhiên để tạo ra những dòng hạc vỹ có màu sắc, hình dáng độc đáo, ấn tượng nhất. Một số loài hạc vỹ đột biến hiếm gặp như sau:

• Lan hạc vỹ trắng: Hoa có màu trắng tinh, có giá trị cao.
• Lan hạc vỹ thiên cung: Dòng Hạc Vỹ có thân dài, hoa đều, đẹp, là hàng tuyển.
• Lan hạc vỹ thân tím: Thân có màu tím đậm hơn bình thường, màu sắc lạ mắt, hiếm gặp.

Đặc điểm nhận biết lan hạc vỹ

Đặc điểm về hoa, thân, lá của lan hoàng thảo hạc vỹ.

Hạc vỹ là một loài lan thân thòng, có vẻ ngoài duyên dáng, mềm mại nên rất được yêu thích trong giới phong lan cảnh. Cùng tìm hiểu chi tiết về đặc điểm của loài lan này ngay bên dưới đây nhé.

Thân:

• Thân thòng, rủ xuống mềm mại, dài từ 50 - 100 cm.
• Thân tròn, có khía nhẹ, thường có màu xanh lục hơi ánh tím.

Lá:

• Lá hình lưỡi mác nhọn, mọc so le hai bên thân, dài từ 6 - 10 cm.
• Lá thường rụng vào cuối thu - đầu đông để giúp cây nghỉ ngơi và chuẩn bị ra hoa.

Hoa:

• Hoa mọc từ các đốt thân đã rụng lá.
• Mỗi đốt sẽ nở từ 1 - 2 bông hoa.
• Hoa có màu tím hồng nhạt hoặc tím đậm, môi hóa có màu trắng hoặc vàng nhạt, có gân mờ.
• Hoa nở từ tháng 2 - tháng 4, nở trong khoảng 10 ngày.
• Có mùi thơm nhẹ, rất dễ chịu.

Kỹ thuật trồng & chăm sóc lan hạc vỹ

Kỹ thuật trồng lan hạc vỹ chi tiết nhất

Chọn giống, giá thể trồng lan Hạc vỹ

Yếu tố quan trọng đầu tiên quyết định đến việc trồng lan Hạc vỹ có thành công hay không đó chính là cần chọn được cây giống chuẩn và giá thể phù hợp nhất. Hãy lưu ý những điều sau:

Chọn giống lan Hạc vỹ:

• Chọn cây có thân mập mạp, không nhũn, không sâu bệnh.
• Ưu tiên chọn loại thuần rừng Việt Nam hoặc Lào để dễ thích nghi với khí hậu nước ta.

Chọn giá thể phù hợp với lan Hạc Vỹ:

• Gỗ, lũa, thân cây khô: Lựa chọn lý tưởng vì thoát nước tốt, đẹp.
• Chậu nhựa, chậu đất nung thoát nước tốt: Dễ chăm sóc, dễ di chuyển.
• Các giá thể cần được xử lý trước khi trồng bằng cách ngâm vào nước vôi loãng để khử trùng, tránh lây lan mầm bệnh cho lan Hạc vỹ.

Cách trồng/ghép lan Hạc vỹ

Khi đã chọn được giống, giá thể phù hợp thì bạn hãy tiến hành trồng/ghép lan hạc vỹ theo hướng dẫn sau để có tỷ lệ thành công cao nhất nha.

Bước 1 - Xử lý giống:

• Cắt tỉa rễ hư, thối, lá héo, úa
• Ngâm gốc cây vào dung dịch Physan + B1 trong khoảng 10 - 15 phút để khử nấm.
• Có thể ngâm thêm trong dung dịch kích rễ để giúp cấy phát triển nhanh hơn.
• Treo lan nơi thoáng mát trong 1 - 2 ngày để giúp vết cắt lành lại.

Bước 2 - Ghép/trồng lan:

• Dùng dây nilon mềm, dây rút cổ định thân lan vào giá thể, không siết chặt.
• Để gốc cây hướng lên trên, thân thòng xuống.
• Treo lan nơi thoáng mát, có ánh sấng tán xạ.
• Không tưới nước trong 1 tuần đầu, chỉ nên xịt nước nhẹ nhàng.

Chăm sóc lan Hạc vỹ theo từng giai đoạn

Tùy vào mỗi giai đoạn, mùa vụ mà bạn cần có cách chăm sóc lan Hạc Vỹ khác nhau. Hãy tham khảo hướng dẫn sau để đảm bảo mình đang đi đúng hướng nhé.

Giai đoạn phát triển mầm:

• Ánh sáng: Duy trì ánh sáng tán xạ, có nắng nhẹ từ 70 - 80%.
• Tưới nước: 1 - 2 lần/ngày, giữ ẩm nhưng tuyệt đối không làm úng rễ.
• Bón phân: Dùng phân NPK 30-10-10 kết hợp với B1 để kích thích mầm, rễ cây phát triển.

Giai đoạn kích hoa (ngủ nghỉ):

• Thời gian: Thường từ tháng 10 - tháng 1.
• Tưới nước: giảm tưới nước, chỉ phun sương nhẹ khoảng 3 ngày/lần, ngừng bón phân tuyệt đối để cây rụng lá, nghỉ ngơi và chuẩn bị cho giai đoạn phân hóa mầm hoa.

Giai đoạn lan hạc vỹ ra hoa:

• Thời gian: Tháng 2 - tháng 4 dương lịch.
• Đặt, treo lan ở nơi thoáng mát, có ánh sáng nhẹ, hạn chế di chuyển để tránh làm dập nụ hoa.
• Tưới nước vừa phải, không tưới đẫm nụ.

Phòng & trị bệnh cho lan Hạc vỹ

Lan Hạc vỹ rất dễ mắc một số bệnh phổ biến như thối nhũn, nấm đen, rụng lá bất thường… nếu gặp môi trường ẩm ướt, không thoáng khí hoặc chăm sóc sai cách. Cùng tìm hiểu cách phòng và xử lý hiệu quả được chia sẻ bên dưới đây nhé.

Lưu ý quan trọng khi trồng lan Hạc Vỹ

Tuy lan hạc vỹ khá dễ trồng nhưng bạn vẫn cần phải lưu ý một số điều quan trọng sau nhé.

• Tuyệt đối không để lan bị úng nước vì sẽ dẫn đến thối gốc, thối rễ.
• Phải có giai đoạn nghỉ đông để cây có thể ra hoa.
• Không tưới nước khi lan đang phân hóa nụ
• Thường xuyên kiểm tra tình trạng lan để phát hiện sâu bệnh và kịp thời xử lý, điều trị.
• Treo lan ở nơi cao, thoáng gió, tránh mưa tạt.

Ứng dụng của lan hạc vỹ trong Đông y

Ngoài việc là một loài phong lan đẹp thì lan hạc vỹ còn có nhiều ứng dụng trong y học cổ truyền, cụ thể là đông y.

Công dụng lan hạc vỹ

Theo nhiều nghiên cứu cho thấy lan hạc vỹ có chứa Alkaloids, polysaccharides (đa đường sinh học), bibenzyl, phenanthrene và nhiều vi chất nên thân của nó có thể được sử dụng với công dụng như sau:

• Làm thuốc bồi bổ sức khỏe, dưỡng âm, tăng tiết dịch cơ thể, giúp hồi phục suy nhược cơ thể,...
• Làm dịu cổ họng, giảm khô miệng, điều trị ho khan và viêm họng.
• Kích thích khả năng ăn ngon, tiêu hoa tốt.

Một số bài thuốc dân gian có lan hạc vỹ

Sau đây là một số bài thuốc dân gian có dùng lan hạc vỹ, các bạn cùng tham khảo thêm nhé.

• Trị suy nhược cơ thể, mất ngủ: 10 - 15g thân hạc vỹ phơi khô, sắc uống cùng cam thảo, táo tàu, mỗi ngày uống 1 lần.
• Trị viêm họng: Ngậm nước sắc từ lan hạc vỹ + hoa hòe + cát cánh.
• Dưỡng âm, trị nóng trong người: Hạc vỹ + thiên môn + mạch môn + sinh địa

Lưu ý khi dùng lan hạc vỹ làm thuốc

Tuy lan hạc vỹ có ứng dụng quan trọng trong đông y nhưng bạn cũng cần lưu ý một số điều sau:

• Không tự ý dùng cho phụ nữ có thai, trẻ em hoặc người có thể hàn.
• Cần tham khảo ý kiến thầy thuốc đông y trước khi sử dụng.
• Không dùng cây lan hạc vỹ bị mốc, kém chất lượng.

Bảng giá lan hạc vỹ

Tùy vào nguồn gốc, độ thuần cũng như độ tuổi của cây mà lan hạc vỹ được bán với nhiều mức giá khác nhau. Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn thì hãy tham khảo thông tin ở bảng giá sau nhé.

Hỏi đáp về lan hạc vỹ

Lan hạc vỹ có thơm không?

Lan Hạc vỹ có mùi thơm thoang thoảng, rất dễ chịu. Tuy không thơm nồng như lan Ngọc điểm hay Hồ điệp nhưng vẫn đem đến một cảm giác thư thái.

Lan hạc vỹ ra hoa vào tháng mấy?

Lan hoàng thảo hạc vỹ thường ra hoa từ tháng 2 đến tháng 4, khoảng cuối đông - đầu xuân, tùy vào điều kiện khí hậu và điều kiện chăm sóc.

Lan hạc vỹ có dễ trồng không?

Hạc vỹ là dòng lan chịu hạn tốt, ít sâu bệnh và khá là dễ trồng. Tuy nhiên cần nắm vững kỹ thuật để giúp lan ra hoa đúng thời điểm.

Hình ảnh lan hạc vỹ đẹp

Mời các bạn cùng chiêm ngưỡng bộ sưu tập lan Hạc vỹ siêu đẹp mà chúng tôi đã tổng hợp bên dưới đây để hiểu rõ tại sao loài lan rừng này lại được dân chơi lan ở nước ta yêu thích đến vậy nha.

Những chùm lan hạc vỹ siêu dài, siêu đẹp.

Một chậu lan Hạc vỹ trắng đột biến siêu hiếm.

Những chùm lan hoàng thảo hạc vĩ buông rủ như bức rèm.

Những cành lan Hạc vỹ buông lơi trông rất đẹp mắt.

Cận cảnh một bông hoa lan Hạc vỹ với vẻ đẹp mỏng manh.

Một vườn lan hoàng thảo hạc vĩ đang nở rộ.

Hoa lan hạc vỹ với những cánh hoa mềm mại, duyên dáng.

Một vườn lan hạc vỹ Việt được trồng theo kiểu công nghiệp.

Với vẻ đẹp dịu dàng cùng khả năng thích nghi tốt với môi trường Việt Nam, lan Hạc Vỹ xứng đáng là một trong những loài lan rừng đáng trồng nhất hiện nay. Chỉ cần bạn nắm được những kỹ thuật cơ bản mà hoalanrung.net chia sẻ trên đây thì bạn hoàn toàn có thể tự tay trồng được những giò lan hạc vỹ đẹp, sai hoa nhất.

Đừng quên ghé thăm chuyên mục Blog của chúng tôi để tìm hiểu thêm nhiều loài phong lan cũng như kỹ thuật, bí kíp trồng lan hiệu quả hơn nhé.